To właśnie kuchnia, a nie salon, jest często sercem życia rodzinnego. Wspólne celebrowanie posiłków to ważny element budowania relacji pomiędzy członkami rodziny. Aranżacja kuchni, tak by była dopasowana do potrzeb mieszkańców, to jedna z najważniejszych decyzji podczas projektowania domu. Zastanawiając się nad tym, czy wybrać kuchnię otwartą czy zamkniętą, najważniejsze jest wzięcie pod uwagę stylu życia oraz zwyczajów związanych z gotowaniem. Warto zadać sobie pytanie, czy kuchnia ma być tylko miejscem gotowania, czy również spożywania posiłków, jak często z niej korzystamy, a także ile miejsca potrzebuje nasza rodzina.
Kuchnia otwarta - zalety
Otwarcie kuchni na salon jest idealnym rozwiązaniem przy małym metrażu, ponieważ optycznie powiększa przestrzeń. Dzięki temu pomieszczenie staje się bardziej elastyczne - możemy je dostosowywać do aktualnych potrzeb, stół może służyć także do pracy, realizowania hobby czy do nauki lub zabawy. Wiąże się to też z lepszą funkcjonalnością - nie musimy mieć dwóch stołów (do szybkiego posiłku w kuchni i większego dla całej rodziny), a brak zamknięcia i barier umożliwia lepszą komunikację pomiędzy strefami, co ułatwia podawanie posiłków i sprzątanie. Otwarcie przestrzeni sprzyja integracji i umożliwia wspólne spędzanie czasu - osoba gotująca podczas przygotowywania jedzenia może uczestniczyć w życiu rodzinnym i towarzyskim, nie musi też opuszczać swoich gości, aby kontrolować gotowanie czy pieczenie dań. Podczas gotowania może też nadzorować bawiące się dzieci. Otwarta kuchnia daje nam możliwość świetnych aranżacyjnych rozwiązań (np. wyspy czy barku), a zarazem wymaga przyłożenia ogromnej wagi również do wyglądu sprzętów kuchennych.
Kuchnia otwarta - wady
Największym problemem związanym z kuchnią otwartą jest rozprzestrzenianie się kuchennych zapachów oraz hałasu urządzeń AGD po reszcie domu. W takim wypadku koniecznością jest wybranie sprzętów z niską emisją dźwięków. Nie unikniemy jednak hałasu wynikającego z codziennej krzątaniny - wyjmowanie sztućców, garnków, szumu bieżącej wody. Niestety dźwięki te mogą przeszkadzać innym domownikom przebywającym w tej przestrzeni. Intensywniejsze zapachy z kuchni wnikają w tkaniny i tapicerkę, a para i tłuszcz osadzają się na sprzętach. Kuchnia otwarta wymaga od gospodarza absolutnego porządku, dlatego nie tylko trzeba częściej sprzątać, ale również zmniejszyć ilość rzeczy stojących na blatach, by uniknąć wrażenia chaosu. W kuchni tego typu niestety nie mamy możliwości ograniczenia dostępu dzieciom, przez co są narażone na drobne wypadki (patelnia z gorącym olejem, ostre noże, łatwo tłukąca się zastawa). Połączenie kuchni i salonu powoduje, że cała ta przestrzeń pełni funkcję reprezentacyjną domu, dlatego też znacznie staranniej trzeba dobrać meble, sprzęty i oświetlenie, by rozwiązania stylistyczne dla wszystkich stref były spójne.
Kuchnia zamknięta - zalety
Wybór kuchni zamkniętej eliminuje oczywiście problemy związane z dużą, otwartą przestrzenią. Izolując kuchnię od innych pomieszczeń, unikamy rozprzestrzeniania się niechcianych zapachów czy hałasu. Możemy też lepiej zadbać o bezpieczeństwo dzieci przez zamknięcie drzwi lub montaż ażurowej furtki. Taka przestrzeń nie musi być nieskazitelna - po prostu zamykamy drzwi i na jakiś czas możemy zapomnieć o nieporządku, co nie wymaga od nas natychmiastowego sprzątania po posiłku. Dzięki takiemu rozwiązaniu mamy większą dowolność w umiejscawianiu i wyborze sprzętów - możemy zdecydować się na sprzęty wolnostojące, które są tańsze od modeli do zabudowy. Drobne sprzęty AGD swobodnie mogą stać na blatach, nie powodując zagracania przestrzeni. Łatwiej zorganizować kuchnię pod względem ergonomii, opierając się na zasadzie trójkąta roboczego (zlew, lodówka, płyta grzewcza). Uzyskujemy więcej ścian, dzięki czemu możemy w kuchni umieścić więcej szafek, blaty są dłuższe, a miejsca do przygotowywania i przechowywania jedzenia oraz wyposażenia jest więcej. Możliwe jest zastosowanie blatów różnej wysokości, które możemy dobrać do rodzaju wykonywanych czynności. Zyskujemy większą swobodę w aranżacji wnętrza - oczywiście lepiej, aby cały dom był spójny estetycznie, ale jeśli domownicy są zwolennikami różnych stylów, łatwiej o kompromisy w zamkniętych pomieszczeniach. Różne style w tym wypadku nie będą tworzyły aż tak dużej dysharmonii.
Kuchnia zamknięta - wady
Kuchnia zamknięta wymaga o wiele więcej przestrzeni niż kuchnia otwarta, znacznie trudniej też zastosować ciekawe aranżacyjne rozwiązania - często brakuje miejsca na wyspę czy duży, rodzinny stół. Pomieszczenia oddzielone ścianą zawsze też będą sprawiały wrażenie mniejszych niż przy otwartej przestrzeni. W takiej kuchni musimy uwzględnić miejsce na szybkie posiłki czy przekąski, komunikacja pomiędzy kuchnią a dużym stołem w tym przypadku jest utrudniona ze względu na wąskie przejście lub zamknięte drzwi. W wypadku kuchni zamkniętej niemal koniecznością jest osobne dla tego pomieszczenia okno, które będzie pełniło rolę doświetlająca i wentylującą. Osoba gotująca jest niestety w takiej kuchni odseparowana od innych osób przebywających w domu i nie uczestniczy w życiu towarzyskim podczas przygotowywania posiłków.
Kuchnia częściowo otwarta - kompromis?
Dla tych, którzy nie potrafią zdecydować się na jedno z rozwiązań, ciekawą opcją może być kuchnia częściowo otwarta, tzn. taka, która będzie częściowo zasłonięta. W wyspie lub półwyspie można umieścić zlewozmywak lub główny blat roboczy, a część frontową wyspy podnieść, aby przysłonić widok na nieporządek z salonu. Możemy też zastosować podwyższony blat, barek, szybę lub niski murek, które zasłonią robocze fragmenty kuchni. Jeszcze inną opcją są drzwi przesuwne, które możemy zamknąć w sytuacji awaryjnej - trzeba je jednak przewidzieć już na etapie projektowania domu, bo wymagają odpowiedniego miejsca, aby schować je w ścianie. Najmniej wymagającym rozwiązaniem jest mobilna przesłona w postaci parawanu, ogromnego fotela czy rzeźby, która będzie również wyrazistym akcentem dekoracyjnym. Strefy możemy wyznaczać za pomocą barw - stosując w kuchni neutralne kolory, a w salonie wyraziste plamy kolorystyczne, sprawimy, że spojrzenia odwiedzających będą przyciągane przez salon. Zamknięte fronty szafek będą wprowadzać ład i wymagać chowania drobiazgów, więc przestrzeń będzie się wydawać bardziej uporządkowana. Podczas projektowania domu warto uwzględnić szczególne miejsce dla kuchni - można ją umieścić poza główną osią salonu - choć będzie otwarta, wnętrze nie będzie widoczne z salonu
